مجله پزشکی بالینی ابن سینا
سال نهم شماره 4 (پیاپی 26، زمستان 1381)

هلیکوباکتر پیلوری از عوامل اتیولوژیک مهم در ایجاد عفونت مزمن مخاط معده، گاستریک مزمن، زخمهای پپتیک و سرطان معده در انسان است. هدف از این تحقیق تعیین مشخصات، خصوصیات آنتی ژنی و آنتی ژن غالب در آن می باشد که می تواند در بررسی پاسخ سیستم ایمنی نسبت به آن و تهیه واکسن موثر علیه آن راهگشا باشد.
ابتدا بیوپسی معده بیماران مبتلا به اولسرپپتیک توسط پزشک متخصص تهیه و در شرایط استریل هموژنیزه شد بعد روی محیط کشت اختصاصی در شرایط میکروآئروفیلیک کشت گردید. سپس از کلنی های خالص محیط کشت 25 مورد هلیکوباکترپیلوری برداشت شد و با استفاده از عمل سونیکاسیون (sonication) به حالت سوسپانسیون درآمد. با استفاده از سوسپانسیون، الگوی آنتی ژنی این میکروارگانیسم به روش SDS-PAGE تعیین گردید. سپس با انجام دات بلات و وسترن بلات بوسیله سرم همان بیماران، آنتی ژنهای غالب شناسائی شدند.
در بررسی الگوی آنتی ژنی ناشی از SDS-PAGE، عمده باندهای بدست آمده در ناحیه 97-55 کیلودالتون و برخی دیگر در ناحیه 24 کیلودالتون بودند. نتایج تست دات بلات بیماران نیز مثبت شدند. بعد از آزمایش دات، در آزمایشات وسترن بلات، تنها آنتی ژن پاسخگر در محدوده 97-55 کیلودالتون با آنتی سرم بیماران واکنش داد. در بررسی های کمی، هنگامیکه از سرم تغلیظ شده، توسط سولفات آمونیوم اشباع استفاده می گردید، نتایج وسترن بلات بهتر قابل ارزیابی بود.
بررسی وسترن بلات در این بیماران نشان میدهد آنتی ژن 97 کیلو دالتون در باکتری قدرت تحریک سیستم ایمنی را داشته (Immunodominant) و در این بیماران علیه آن آنتی بادی تولید می شود، لذا جهت تولید واکسن بایستی مد نظر قرار گیرد.

ساکشن لوله تراشه در ICU می تواند سبب تغییرات همودینامیک گردد. برای کاهش این تغییرات می توان از داروها استفاده کرد. در این مطالعه اثر لیدوکائین، فنتانیل و دارونمای وریدی قبل از ساکشن در کاهش تغییرات همودینامیک به دنبال ساکشن لوله تراشه در ICU مقایسه گردیده است.
مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی شاهددار تصادفی شده می باشد که بصورت همزمان و موازی انجام شده است. ابزار جمع آوری داده ها به شکل پرسشنامه در دست محققین قرار گرفت. حجم نمونه 66 بیمار بود که بطور تصادفی و دو سو کور در سه گروه دریافت کننده فنتانیل، لیدوکائین و پلاسبو قرار داده شدند. پس از تزریق داروی هر بیمار عمل ساکشن لوله داخل تراشه با تکنیک استاندارد انجام شده و تغییرات فشار متوسط شریانی، ضربان قلب و میزان اشباع اکسیژن شریانی بلافاصله بعد، 3 و 6 دقیقه بعد ثبت گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون مشاهدات تکراری انجام شد.
براساس مطالعه انجام شده تزریق لیدوکائین قبل از ساکشن از تغییرات همودینامیک و هیپوکسی بدنبال عمل ساکشن داخل تراشه جلوگیری کرده است و فنتانیل باعث کاهش فشار خون و ضربان قلب در بیماران بدنبال عمل ساکشن گردید که برخلاف نتایج مطالعات قبلی انجام شده می باشد. همچنین عمل ساکشن در بیماران گروه شاهد باعث کاهش در فشار خون، کاهش ضربان قلب و ایجاد هیپوکسی شده که مطابق با نظرات قبلی می باشد.
نتیجه نهائی اینکه تجویز لیدوکائین داخل وریدی قبل از ساکشن لوله تراشه مانع تغییرات همودینامیک در ICU می گردد.

اینداکشن یا القاء زایمان با اکسی توسین در هر زمانی که به علل مادری یا جنینی قبل از شروع خودبخودی دردهای زایمانی مجبور به ختم حاملگی باشیم، مورد استفاده قرار می گیرد. خصوصیات سرویکس که تحت عنوان بیشاپ اسکور نامیده می شود، از عوامل موثر احتمالی در موفقیت اینداکشن عنوان گردیده که شامل 5 جزء و نمره بندی از 10-0 می باشد. این بررسی به منظور یافتن میزان ارتباط احتمالی بین موفقیت اینداکشن و بیشاپ اسکور انجام شده است.
377 زن باردار (هفته 37 > سن حاملگی) مراجعه کننده به زایشگاه نیک نفس کرمان که به دلایل مادری یا جنینی نیاز به ختم حاملگی داشتند، پس از انجام معاینه و تعیین اسکور سرویکس تحت اینداکشن قرار گرفتند.
میزان موفقیت اینداکشن 3/91% و میزان شکست 7/8% بود. 39/76% افراد زایمان واژینال و 61/23% سزارین شدند که در هر دو نوع زایمان موفقیت اینداکشن در چندزاها بیشتر از نخست زاها بود. ارتباط بین نمره بیشاپ و زایمان واژینال و موفقیت اینداکشن معنی دار بود (P=0.0088،P=0.001). در بین اجزای بیشاپ اسکور بطور جداگانه و موفقیت اینداکشن، فقط در مورد جزء دیلاتاسیون ارتباط معنی دار وجود داشت (P=0.0001). مدت زمان کلی اینداکشن و زمان رسیدن به دیلاتاسیون 4 سانتی متر (زمان جواب به اینداکشن) در گروه های مختلف بیشاپ اسکور با هم تفاوت معنی دار داشتند (P=0.0001).
در مجموع در تمام گروه های بیشاپ پاسخ خوبی به اینداکشن دیده شد ولی با توجه به تفاوت واضح در شکست اینداکشن در گروه های مختلف، از بیشاپ اسکور می توان به عنوان یک فاکتور پیشگویی کننده خوب برای درصد موفقیت اینداکشن و انجام زایمان واژینال استفاده کرد و در نمره بیشاپ 4 > موفقیت اینداکشن بالا و میزان سزارین پایین می باشد.

بسیاری از گیاهان به علت داشتن روغن فرار نقش بزرگی در دارو سازی، صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی و آرایشی ایفا می نمایند. مطالعات زیادی روی گونه های مختلف گیاهی و تاثیر اسانس یا عصاره های آنها روی میکروارگانیسمها انجام شده است. در این مطالعه تاثیر ضد باکتریایی اسانس تیموس ((Thymus x-porlock ایران (آویشن) بر روی E.coli و S. aureus به عنوان دو پاتوژن و خاصیت ضد میکروبی آن با آمپیسیلین مقایسه می شود.
اسانس تیموس با روش تقطیر با بخار استخراج و تاثیر ضد میکربی آن با روش دیسک پلیت در رقتهای مختلف و در چهار مرحله متفاوت زمانی مطالعه شد. روغنهای فرار موثر در رقتهای مختلف در برابر سه رقت مختلف سوسپانسیون باکتریال قرار گرفتند تا MBC و MIC آنها تعیین گردند.
اسانس تیموس در رقت باکتریسیدال 16/1 هاله توقف رشد E. coli را به قطر 17 میلی متر و در رقت باکتریسیدال 8/1 هاله توقف رشد S.aureus را به قطر 22 میلی متر ایجاد کرد. رقتهای فوق تا دو ماه پس از اسانس گیری کیفیت ضد میکربی خود را نشان دادند که در غلظتهای بالاتر به مدتهای مدیدی قابل نگهداری و فعالیت هستند. تاثیر ضد میکربی آمپیسیلین نیز در رقتهای مختلف با همان روش های فوق بررسی و نتایج مقایسه شدند. آمپیسیلین در رقت باکتریسیدال g/ml4 با قطر 11 میلی متری هاله توقف رشد در خصوص E. coli و در رقت g/ml6 با قطر 23 میلیمتری در خصوص S.aureus خاصیت میکرب کشی دارد.
اسانس تیموس قدرت ضد باکتریایی بسیار خوبی داشته ودر مدت کوتاه بهترین تاثیر خود را نشان می دهد.

تغییر در عملکرد سیستمهای بافتی و عمومی رنین آنژیوتانسین از مهمترین عوامل دخیل در بیماری های قلبی عروقی و از جمله پرفشاری خون اولیه است. مطالعات اخیر نشان می دهد که سیستم عمومی رنین آنژیوتانسین در پاسخهای فوری و کوتاه مدت و سیستمهای بافتی در فرآیندهای طولانی مدت کنترل کننده قلب و عروق نقش دارند. این مطالعه به منظور شناخت تغییرات ایجاد شده در عملکرد سیستم رنین آنژیوتانسین بافتی در عروق مقاوم مزانتر، در خلال توسعه پرفشاری خون دو کلیه ای گلدبلاتی انجام شد.
به همین منظور پاسخدهی عروق مزانتر موش صحرایی به آنژیوتانسین I و اثر کاپتوپریل بر آن با فواصل زمانی دو، چهار، شش و هشت هفته پس از القاء پرفشاری خون در گروه فشارخونی شده اندازه گیری و با گروه کنترل و شاهد مقایسه شد.
نتایج این مطالعه نشان می دهد که هشت هفته پس از القاء پر فشاری خون، کاپتوپریل قادر به مهار پاسخدهی عروق مزانتر به آنژیوتانسسین I نمی باشدوپاسخدهی عروق مزانتربه آنژیوتانسین I نیز اختلافی معنی دار با گروه کنترل وشاهد پیدا کرده است(p<0.01) این تغییرات با تسریع روند افزایش فشارخون شریانی در حیوانات فشارخونی شده نیز همزمان است. عدم مهار پاسخدهی عروق مزانتر به آنژیوتانسین I توسط کاپتوپریل احتمالا به علت افزایش میزان تولید و یا فعالیت آنزیم مبدل آنژیوتانسین و یا سایر آنزیمهای دخیل در روند تبدیل آنژیوتانسین I به آنژیوتانسین II، همچون کیماز می باشد. افزایش پاسخدهی عروق مزانتربه آنژیوتانسین I پس از القاء پر فشاری خون ممکن است بعلت بروز تغییرات ساختاری وعملکردی در دیواره عروق ایجاد شده باشد. شناخت بیشتر و دقیقتر این روند ممکن است نقش مؤثری در شناخت اتیولوژی و درمان کارآمد پرفشاری خون اولیه و سایر بیماری های قلبی عروقی داشته باشد.

واژینیت یکی از شایعترین عفونتهای دستگاه تناسلی زنان است که یکی از ارگانیزمهای مهم ایجادکننده آن تریکوموناس واژینالیس می باشد. به منظور مقایسه و عود درمان بیماری واژینیت تریکومونایی با دو روش درمانی یک روزه و هفت روزه قرص مترونیدازول، این مطالعه برنامه ریزی شد. این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی تصادفی شده آینده نگر می باشد که در آن606 نفر که مشکوک به بیماری واژینیت تریکومونایی بودند تحت آزمایش نمونه مرطوب قرار گرفتند که 76 نفر نتایج مثبت تریکومونیازیس داشتند، افراد دارای نتایج مثبت تریکومونیازیس و شوهرانشان به طور یک درمیان تحت درمان با یکی از روش های یک روزه مترونیدازول (1 گرم صبح و عصر به همراه غذا) و هفت روزه مترونیدازول (500 میلی گرم دو بار در روز) قرار گرفتند. یک هفته و یک ماه پس از اتمام درمان، آزمایش نمونه مرطوب و کشت برای بیماران تکرار شده و میزان اثر و عود و بهبودی کلینیکی آنها مورد بررسی قرار گرفت.
بین دو گروه درمانی از نظر سن، وزن، تحصیلات خود و همسرانشان، مدت پیگیری، زمان آخرین قاعدگی اختلاف معنی داری وجود نداشت. با استفاده از محیط دورسه میزان اثر (یک هفته پس از اتمام درمان) در گروه درمانی هفت روزه 100% و در گروه یک روزه 3/97% و میزان عود (یک ماه پس از اتمام دارو) در گروه هفت روزه 6/2% و در گروه درمانی یک روزه 4/5% بود که به ترتیب با 87/0 = P و 5/0 =P با یکدیگر اختلاف معنی داری نداشتند. دو گروه از نظر عوارض جانبی نیز با یکدیگر اختلاف معنی داری نداشتند اما عارضه جانبی سردرد در گروه درمانی یک روزه 6/21% در مقابل 9/7% گروه درمانی هفت روزه بود. رژیم درمانی یک روزه به عنوان یک روش درمانی برای درمان تریکومونیازیس توصیه می شود. مزایای آن میزان اثر بالا، دوره درمانی کوتاه تر و هزینه کمتر می باشد.

وسایل نقلیه موتوری منابع مهم مصنوعی آلودگی هوا محسوب می گردند. در این مطالعه مقایسه ای از میزان خروج آلاینده های مهم که برای آن در انگلستان مقرارت وضع شده است در سه نوع خودرو شامل خودروی بنزینی، خودروی بنزینی با TWC و خودروی دیزل انجام شده است، همچنین مقایسه ای از میزان خروج گاز دی اکسید کربن که در پدیده گلخانه ای موثر می باشد نیز در این سه نوع خودرو ارائه گردیده است.
برای این منظور 300 خودرو پس از معاینه اولیه انتخاب شده و آلاینده های خروجی آنها در شرائط مختلف دمای محیط و موتور مورد بررسی قرار گرفتند.
نتایج حاصل از این بررسی بیانگر آن است که آلاینده های خروجیC O، N Ox وTHC ناشی از موتور های دیزلی زمانیکه موتور گرم باشد کمتر از موتورهای بنزینی بدون کاتالیست TWC بوده است (بترتیب با 001/0< P، 0228/0 P< و 0336/0 < P) در حالیکه میزان خروج این آلاینده ها در موتورهای با سیستم کاتالیستی کنترل آلاینده سه گانه نزدیک به موتورهای دیزل می باشد. نتایج همچنین نشان داد کهC O و T H C خروجی از دو دسته موتور بنزینی با TWC و دیزل در دماهای کمتر محیط بیشتر است اگر چه میزان C O 2 در سرعتهای متوسط در موتورهای دیزل کمتر می باشد. میزان ذرات در موتور های دیزلی نسبت به موتورهای بنزینی و بنزینی با TW C قابل ملاحظه می باشد. در بسیاری از موارد اکثر هیدروکربن های سبک ناشی از خودروهای بنزینی همراه با سیستمT W C بیشتر از موتورهای دیزل می باشد که اختلاف واضحی را در میزان تولوئن خروجی می توان دید (004/0 (P<.
همانطور که نتایج نشان داد از طریق مقایسه مستقیم ممکن نیست که بتوان اظهار نظر نمود که کدام نوع از خودروهای بنزینی با سیستم TWC و یا دیزلی برای محیط زیست مناسب تر است لیکن بر اساس نتایج مطالعه حاضر می توان توصیه نمود که تولید کنندگان خودروهای بنزینی ملزم به نصب سیستم T W C بر روی کلیه خودروهای تولیدی خود گردند و در ضمن رعایت استاندارد جدید و مقررات جدی برای کنترل آلاینده های خروجی تمامی خودروهای بنزینی و دیزلی ضروری به نظر می رسد.

هیداتیدوزیس یکی از معضلات مهم بهداشتی درمانی ایران است. بررسی وضعیت بیماری در میزبانهای واسط و نهایی در هر منطقه برای یافتن راه کار مناسب کنترل و پیشگیری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای تعیین میزان شیوع و خصوصیات کیست های هیداتیک در احشاء دامهای کشتاری شهر همدان این مطالعه در کشتارگاه این شهر در سال 1377 صورت گرفت.
با مراجعه متناوب به کشتارگاه در فصول مختلف سال، بطور تصادفی تعداد 2000 دست امعاء و احشاء دامهای کشتار شده، 1547 راس گوسفند، 333 راس گاو و 120 راس بز از نظر وجود کیست هیداتیک مورد بررسی قرار گرفت. اندامهای آلوده به کیست به آزمایشگاه دانشکده پزشکی منتقل و خصوصیات کیست ها از نظر اندازه، تعداد، میزان مایع، باروری، تعداد پروتواسکولکس، انفکته بودن و سایر خصوصیات بررسی شدند.
بطور کلی 212 راس (6/10%) از دامها آلوده به کیست هیداتیک بودند که از این میان آلودگی گاوها 3/15%، گوسفندان 3/10% و بزها 7/1% بود. در دامهای آلوده، آلودگی در ریه 6/42%، کبد 6/38% و آلودگی توام 8/18% بود. 3/30% دامها دارای کیست های متعدد بودند. تنها 4/32% کیستها بارور بودند و 9/50% کیست ها نیز چرکی یا آهکی بودند. در 9/55% کیست های بارور تعداد پروتواسکولکس در هر میلی لیتر بسیار زیاد(غیرقابل شمارش)، در 6/20% آنها کمتر از 100 پروتواسکولکس در هر میلی لیتر و در 5/23% نیز کمتر از 20 پروتواسکولکس در هر میلی لیتر وجود داشت.
این مطالعه نشان میدهد گرچه میزان کیست های بارور زیاد نیست ولی وفور پروتواسکولکس در کیست های بارور می تواند در میزبانهای نهایی منجر به آلودگی های شدیدی شده و درنتیجه آلودگی شدید این میزبانها، محیط زندگی انسان نیز در معرض خطر آلودگی شدید قرار گیرد.

فعالیت های بدنی از عوامل مؤثر در پیشگیری از ابتلا به بیماری های مختلف بشمار می آید. شناسائی فعالیت های بدنی در زیر گروه های جمعیتی و نقشی که میتوانند در کاهش دفعات بیماری و استفاده از خدمات درمانی داشته باشند با اهمیت است. هدف این بررسی تعیین الگوی فعالیت های بدنی در اوقات فراغت افراد بالغ اهوازی و ارتباط آنها با استفاده از مراقبت های بهداشتی درمانی است. این تحقیق بر روی 1600 نفر از افراد 18 تا 84 ساله ساکن شهر اهواز انجام شده است. اطلاعات مورد نیاز بصورت مصاحبه و تکمیل پرسشنامه جمع آوری شده است. کمتر از نیمی از افراد مورد مطالعه انجام فعالیت بدنی را در اوقات فراغت خود(حداقل 20 دقیقه در هفته) گزارش نمودند. این فعالیت ها با افزایش سن کاهش (002 /0=P) وبا افزایش سطح تحصیلات افزایش نشان داده است (001/0p <). اما اختلاف معنی داری با وضعیت اقتصادی وجود نداشت. فعالیت های بدنی درمردان نیز نسبت به زنان بیشتر بود (001/0P<). عدم انجام فعالیت های بدنی با دفعات استفاده از خدمات بهداشتی درمانی، بستری در بیمارستان و وجود فشار خون بالا رابطه معنی داری را نشان داد (05/0P<). ضرورت تشویق و آموزش مردم به انجام فعالیت های بدنی در گروه های مختلف جمعیتی خصوصا زنان، افراد مسن تر و افراد کم سوادتر پیشنهاد می شود. ایجاد فرصت های مناسب از جمله امکانات لازم ورزشی و در دسترس بودن این امکانات در انجام بیشتر فعالیت های بدنی جمعیت مورد نظر توصیه می گردد.

بررسی رشد کودکان راهی برای تعیین وضعیت تغذیه و سلامت کودک است و بهترین و ساده ترین وسیله ارزیابی آن، استفاده از منحنی رشد می باشد که در حال حاضر بصورت گسترده در ایران استفاده می شود. هدف از این بررسی تعیین روند افزایش وزن کودکان 24 – 0 ماهه مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر کبودرآهنگ در نیمه اول سال 1377 بوده است.
برای این منظور در این پژوهش مقطعی پرونده خانه بهداشت کلیه کودکان زیر 2 سال ساکن شهر کبودرآهنگ که 652 نفر بود مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بررسی دقیق تر نتایج، کودکان به سه مقطع سنی 6-0 ماه (گروه اول). 12-7 ماه (گروه دوم) و 24-13 ماه (گروه سوم) تقسیم شدند. و در هر مقطع سنی وضعیت روند افزایش وزن به انواع مطلوب، نامطلوب، رو به افزایش وزن و بهبود یافته تقسیم بندی گردیدند.
بیشترین روند افزایش وزن نامطلوب در گروه دوم (12-7 ماه) و بیشترین روند افزایش وزن مطلوب در گروه اول (6-0 ماه) مشاهده شد. همچنین در بررسی وضعیت فعلی وزن مشخص شد از مجموع 652 کودک مورد مطالعه 4/6% آنها مبتلا به کم وزنی می باشند.
نتیجه آنکه در کودکان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر کبودرآهنگ روند افزایش وزن مطلوب مشابه سایر مناطق کشور بوده ولی کم وزنی در آنان از فراوانی کمتری برخوردار است.

تغییرات ژن p53 به عنوان فاکتور پیش آگاهی دهنده مفید در پیشگیری و درمان سرطان پستان محسوب می شود لذا این مطالعه مولکولی با هدف تعیین جهش های ژن p 53 انجام گرفت.
در این مطالعه جهش های ژن p 53 در دو اگزون 6 و 7 با روش غیر رادیواکتیو (PCR-SSCP) Polymerase Chain Reaction Single Strand Conformation Polymorphism مورد بررسی قرار گرفت و میزان جهش با عوامل هیستوپاتولوژیکی تومور و وجود پیشینه فامیلی و سن بیماران با آزمون آماری F i s h e r exact مقایسه شد. 24 بیمار مبتلا به سرطان پستان اولیه انتخاب گردید. نمونه ها بعد از تشخیص پاتولوژی و بررسی وجود پیشینه فامیلی برای سرطان جهت استخراج DNA مورد بررسی قرار گرفتند. استخراج DNA با دو روش فنل کلروفرم و Boiling انجام گردید. در مرحله بعد با انتخاب پرایمرها و چرخه گرمایی مناسب دو اگزون 6 و 7 با واکنشPCR تکثیر گردید. سپس محصول PCR با روش SSCP مورد بررسی و در نهایت با نیترات نقره رنگ آمیزی و مطالعه شد.
نتایج بدست آمده حاکی است که8/45% بیماران زیر 35 سال سن داشتند. تشخیص پاتولوژیکی در 3/83% موارد (Infiltrating Ductal Carcinoma) IDC و بقیه موارد از نوع (Infiltrating Lobular Carcinoma) ILC بود، وقوع سرطان در پیشینه فامیلی در 6/66% موارد منفی بود. میزان جهش در اگزون 6 (8%) و در اگزون 7 (6/16%) و در کل 25% مشاهده گردید. میزان جهش در ژن p 53 با هریک از فاکتورهای فوق الذکر جداگانه مورد بررسی قرار گرفت که ارتباط معنی داری در هیچیک از موارد مشاهده نگردید.
نکته قابل توجه میزان بالای جهش در ژن p 53 است که تاکیدی بر نقش مهم این ژن در روند تومورزایی سرطان پستان است.

همه مراجع بیهوشی اخیرا" در این نکته هم عقیده اند که مصرف سوکسینیل کولین بعنوان یک داروی روتین در بچه ها کنتراندیکه می باشد و مورد مصرف آن تنها در موارد اورژانس برای حفظ راه هوایی بیمار است.
این مطالعه مورد بسیار نادری از پاسخ خطرناک به سوکسینیل کولین در یک پسر 16 ساله کاندید عمل ترمیم فتق می باشد. بیمار به دنبال تجویز دوز تکراری دارو در حین عمل، دچار اختلال شدید همودینامیک مقاوم به درمان و تاخیر چند ساعته در بیدار شدن و ریکاوری از عمل به دلیل ضعف شدید عضلانی گردید. در بررسی های بعمل آمده علت آن لیز وسیع عضلات اسکلتی همراه با هیپرکالمی (k= 6.3 mEq/L) تشخیص داده شد. میوگلوبین یوری، CPK=225000 U/L و LDH=3000 U/L از نکات برجسته آزمایشات بیمار بود. در نهایت بیمار با تشخیص میوپاتی ناشناخته و با حال عمومی خوب مرخص گردید.